Οι γαλάζιες λίμνες που εμφανίστηκαν στον παγετώνα της Ανταρκτικής θυμίζουν το φαινόμενο που προκάλεσε την κατάρρευση του πάγου στη Γροιλανδία.
Κάτι παράξενο και συνάμα όμορφο συμβαίνει σε ένα από τα πιο κρύα μέρη στη Γη: Μικρές μπλε λίμνες που λάμπουν λουσμένες στο φως του αρκτικού ήλιου, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στην κορυφή του παγετώνα Langhovde της Ανατολικής Ανταρκτικής. Όμως αυτό το φαινόμενο δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο – και αυτό είναι που ουσιαστικά ανησυχεί τους επιστήμονες. Οι υπερπαγετωνικές (supraglacial) λίμνες που δημιουργούνται καθώς ο ζεστός καλοκαιρινός αέρας θερμαίνει την επιφάνεια του πάγου εξαπλώνονταν σε ολόκληρη τη Γροιλανδία για χρόνια. Για τους ερευνητές των παγετώνων, είναι ένα σημάδι της υπερθέρμανσης του πλανήτη και μια αιτία κατάρρευσης του στρώματος πάγου. Καθώς το θερμό νερό σταδιακά στραγγίζεται δια μέσου του πάγου, τον αποδυναμώνει και προκαλεί την κατάρρευσή του. Αυτή η διαδικασία πιστεύεται ότι είναι ένας από τους λόγους που τώρα η Γροιλανδία βλέπει τους παγετώνες της να λιώνουν με συνεχώς επιταχυνόμενο ρυθμό και έχει χάσει ένα τρισεκατομμύριο τόνους πάγου μεταξύ του 2011 και του 2014.
Τώρα, οι λίμνες έχουν εμφανιστεί στην άλλη άκρη του κόσμου, απειλώντας ένα στρώμα πάγου που μέχρι τώρα απολάμβανε μια σχετική σταθερότητα σε σχέση με την υπερθέρμανση του Βορρά. Μια νέα μελέτΝεροη στο Geophysical Research Letters, βασίστηκε σε δορυφορικά και μετεωρολογικά δεδομένα για μια από τις πρώτες καταγραφές της εξέλιξης των λιμνών στην ανατολική Ανταρκτική. Σύμφωνα με την ανάλυση των συγγραφέων, σχεδόν 8.000 μπλε λίμνες εμφανίστηκε στον παγετώνα Langhovde μεταξύ των ετών 2000 και 2013.
Όπως και στην Γροιλανδία, πολλές από αυτές τις εφήμερες λίμνες φαίνεται να ρέουν και να αποστραγγίζονται προς τα έξω, στον υποκείμενο πάγο. Είναι η πρώτη φορά που αυτή η συμπεριφορά αποστράγγισης έχει παρατηρηθεί στην ανατολική Ανταρκτική, μια τοποθεσία που ο συν-συγγραφέας της έκθεσης Stewart Jamieson, περιγράφει ως “το μέρος της ηπείρου, όπου οι άνθρωποι πίστευαν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα ότι είναι σχετικά σταθερό, δεν παρουσίαζε σημαντική μεταβολής και είναι είναι πολύ, πολύ κρύο.”
Η παρουσία των λιμνών, όπως ήταν αναμενόμενο, συνδέεται άμεσα με τη θερμοκρασία, καθώς ο μεγαλύτερος αριθμός των λιμνών φαίνεται πως σχηματίστηκαν κατά το ασυνήθιστα θερμό καλοκαίρι του 2012. Σύμφωνα με τους συγγραφείς της έκθεσης, είναι λίγο νωρίς για να ειπωθεί πως το φαινόμενο ανατολικά της Ανταρκτικής πρόκειται μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει πρόβλημα. Αλλά η προοπτική του να σχηματιστούν ακόμη περισσότερες ή και μεγαλύτερες λίμνες είναι ανησυχητική καθώς η η Ανταρκτική έχει εγκλωβισμένο πολύ περισσότερο πάγο από τη Γροιλανδία, αρκετό για να αυξήσει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας αρκετά μέτρα. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μέρη αυτού του παγωμένου τόπου μπορεί να είναι πολύ πιο ευαίσθητα από όσο πιστεύαμε, εύθραυστα ακόμη και σε μια μικρή αύξηση θερμοκρασίας.
